پارسیان ماینر

هیات دولت با اصلاح آیین‌نامه استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری شده خواستار رفع توقیف از دستگاه‌های ماینینگ وارد شده به کشور در دوره زمانی قبل از تصویب این قانون شد.

به گزارش پیوست، بخشی از دستگاه‌ها و تجهیزات ماینینگ که پیش از تدوین قانون مشخص برای استخراج رمزارز وارد کشور شده‌اند، این دستگاه‌ها یا تحت عناوین دیگری با پرداخت حقوق گمرکی متفاوت وارد کشور شده‌ یا به دلیل نبود قانون مشخص به صورت قاچاق وارد کشور شده‌اند، حال با تصویب آیین‌نامه استخراج رمزارز از سوی دولت و صدور جواز تاسیس از سوی وزارت صنعت، معدن و تجارت دولت خواستار رفع توقیف و تعیین تکلیف تجهیزات وارداتی تا پیش از نهایی شدن قانون شده است.

در اصلاحیه دولت برای آیین‌نامه استخراج فرآورده‌های پردازی رمزنگاری شده، با اضافه شدن یک تبصره به ماده 2 این آیین‌نامه تاکید شده که در صورت پرداخت عوارض تجهیزات وارد شده به کشور قبل از تصویب قانون ماینینگ، آن دستگاه‌ها دیگر جزو کالای قاچاق به حساب نمی‌آیند. طبق ماده 2 این آیین‌نامه، ماینینگ با اخذ مجوز از سوی وزارت صنعت معدن و تجارت مجاز شمرده شده بود.

طبق اصلاحات آیین‌نامه استخراج رمز ارز «وضعیت حقوقی کالاهای استخراج رمزارز که پیش از مصوبه و به دلیل خلا قانونی وارد کشور شده‌اند، با اخذ عوارض جرایم و حقوق قانونی دولت جهت صدور مجوز توسط وزارت صمت تعیین تکلیف می‌شوند.

از سوی دیگر طبق تبصره اضافه شده به ماده 2 این آیین‌نامه «وضعیت حقوقی کالاهای استخراج رمزارز که پیش از مصوبه و به دلیل خلا قانونی وارد کشور شده‌اند، با اخذ عوارض جرایم و حقوق قانونی دولت و دستگاه‌های ذی‌ربط جهت صدور قانونی مجوز توسط وزارت صنعت معدن و تجارت تعیین تکلیف می‌گردد.»

طبق تبصره اضافه شده به ماده 2 آیین‌نامه استخراج رمز ارز «وضعیت حقوقی کالاهای استخراج رمزارز که پیش از مصوبه و به دلیل خلا قانونی وارد کشور شده‌اند، با اخذ عوارض جرایم و حقوق قانونی دولت و دستگاه‌های ذی‌ربط جهت صدور قانونی مجوز توسط وزارت صمت تعیین تکلیف می‌شوند.

همچنین با اضافه شدن این تبصره به ماده 2 آیین‌نامه مقرر شد تا وزارت صمت در آیین‌نامه خود مربوط به استخراج رمز ارز در بخش صدور جواز تاسیس راهکار خود اظهاری دستگاه‌های ماینر بیت کوین موجود را فراهم کند. از همین رو پیش‌بینی شده، تا سامانه‌ای برای خوداظهاری دستگاه‌های ماینر موجود ایجاد شود. از سوی دگیر امکان پرداخت عوارض و حقوق قانونی دولت و دستگاه‌های ماینر نیز فراهم شود. از این رو باید امکان ارزش‌گذاری دستگاه‌های وارد شده فراهم شده و سازوکاری پیش‌بینی شود تا امکان پرداخت جرایم به صورت اقساط و از محل درآمد حاصل از فعالیت دستگاه‌ها به وجود آید.

هر چند دولت بارها تاکید کرده است که باید تکلیف تجهیزات ورودی دستگاه‌های ماینینگ مشخص شود و نباید با وارد کنندگان این تجهیزات و فعالان این صنعت مانند قاچاقچی برخورد کرد؛ اما متاسفانه هنوز به صورت مرتب خبر از دستگیری فعالان این حوزه به جرم قاچاق کالا به گوش می‌رسد. رئیس سازمان فناوری اطلاعات شهریور ماه 98 پس از گذشت تقریبا 2 ماه از تصویب این قانون طی نامه‌ای از رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز خواسته بود تا با توجه به تعیین تکلیف صورت گرفته از سوی دولت برای استخراج رمزارز دستگاه‌های توقیف شده برای ماینینگ را در قبال اخذ جریمه، آزاد و به صاحبان آنان برگردانند تا آنان بتوانند پس از اخذ مجوزهای لازم به فعالیت خود ادامه دهند. اما متاسفانه هیچ کدام از این نامه‌ها تا کنون نتوانسته تکلیف دستگاه‌های مایننگ را مشخص کند.

وزارت صنعت معدن وتجارت نیز پیروی اصلاحات در آیین‌نامه استخراج فرآورده‌های پردازشی رمزنگاری شده طی نامه‌ای به دبیر ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز خواستار رفع مشکل دارندگان تجهیزاتی شده که قصد دریافت مجوز دارند شده است.

در نامه مدیرکل دفتر امور طرح‌ها و تامین مالی به دبیر ستاد مرکزی مبارزه با قاچاق کالا و ارز آمده است:« از آنجا که تعداد زیادی دستگاه استخراج رمزارز (ماینر) قبل از ابلاغ دستورالعمل به صورت قاچاق و بدون پرداخت تعرفه گمرکی و عوارض وارد کشور شده‌اند مقرر فرمایید مساعدت‌های لازم در رفع مشکلات آن دسته از دارندگان تجهیزات که قصد دریافت مجوز را دارند به عمل آید.»

استخراج بیت کوین در اوایل برای ماینر ها نوعی سرگرمی بود و سرمایه زیادی لازم نداشت. استخراج با کمک سی پی یو (CPU) انجام می شد و خبری از تجهیزات گران قیمت امروزی نبود. اما رفته رفته این صنعت پیشرفت کرد و رقابتی شبیه رقابت طلای موجود در دهه 1850 را ایجاد کرد.

به مرور و با افزایش سختی استخراج بیت کوین برای ماینر ها و عدم سوددهی استخراج فردی، شرکت هایی وارد این فضا شدند و این صنعت را احاطه کردند. این واقعه ظاهرا انقلاب صنعتی بیت کوین نامیده می شود و معادلات را در این فضا اساسا تغییر داد.

استخراج با سی پی یو به مرور منسوخ شد و جای خود را به استخراج با کارت گرافیک داد. بسیاری از ماینر ها به این روش جدید استخراج پیوستند و کم کم استخر های استخراج شکل گرفتند. امروزه دو تا از بزرگترین استخر های استخراج با نام های Antpool و BTC.com به تنهایی 29 درصد از تمامی بازار استخراج بیت کوین را به خود اختصاص داده اند.

امروزه برای سودآوری در این صنعت، نیاز به دستگاه هایی اختصاصی می باشد. این دستگاه های قدرتمند و گران قیمت هرگز برای استخراج از کارت گرافیک استفاده نمی کنند. این دستگاه ها اسیک (ASIC) نام دارند.

بیت مین (Bitmain) که صاحب هر دو استخر Antpool و BTC.com می باشد، یکی از بزرگترین سازندگان تجهیزات استخراج ارز دیجیتال می باشد. در اوایل ماه گذشته بود که این شرکت بزرگ ساخت دو ماینر ایسیک جدید یعنی s17+ و T17+ را اعلام کرد. یکی از بنیان گذاران این شرکت وعده افزایش کارایی قدرت و بهبود میزان هش (hash rate) را با ورود این دستگاه ها داده است. پس از ساخت این دستگاه ها بر محبوبیت استخراج افزوده شد و تنها یک سازمان ماینینگ واقع در بریتانیا با نام Argo Blockchain، تعداد 10000 خرید دستگاه ماینر داده است. مدیر عامل این سازمان در مورد دستگاه های T17s چنین می گوید:

شاید جای تعجب نباشد که این سازمان بخواهد قدرت استخراج خود را افزایش دهد. در دهه گذشته میزان هش بیت کوین افزایش قابل ملاحظه ای یافته است و حدودا 2 ماه پیش بود که به نقطه عطف 100 اگزاهش (exahash) در ثانیه رسید. به مرور زمان سختی استخراج افزایش می یابد و همزمان میزان هش نیز مرتبا در حال افزایش است. این پروتکل برای مقابله با تورم این چنین طراحی شده است. سختی استخراج میزان سود ماینر ها را کمتر می کند و در نتیجه آنها باید در جستجوی دستگاه هایی قدرتمند تر باشند.

آیا استخراج بیت کوین هنوز هم برای ماینر ها سودآور است؟

مسئله سودآوری در استخراج بیت کوین تنها مربوط به تجهیزات نیست و در این میان هزینه برق و قیمت بیت کوین نیز بسیار مهم هستند. فرضا در جایی که هزینه برق ارزان است، با استفاده از تجهیزات نه چندان قوی هم می توان استخراج سودآوری انجام داد.

بزرگترین مانع در برابر سودآوری استخراج بیت کوین، قیمت همیشه در حال تغییر بیت کوین می باشد. در زمستان خرسی 2018، بسیاری از ماینر ها مجبور به تعطیلی فعالیت های استخراج خود شدند زیرا قیمت بیت کوین پایین رفت و دیگر استخراج آن سودآور نبود. این واقعه، درسی دردناک برای ماینر ها بود.

در آن سال، با پایین رفتن قیمت بیت کوین به زیر 6000 دلار، تعداد زیادی از ماینر ها در حدود ماه نوامبر تسلیم شدند و از این فضا بیرون رفتند. تخمین زده می شود که در حدود 600000 تا 800000 ماینر بیت کوین در آن زمان تعطیل شدند و در نتیجه میزان هش نیز با افت 46 درصدی مواجه شد.

استخراج می تواند مانند یک شمشیر دو لبه عمل کند. استخراج در بازار های صعودی می تواند بسیار سودآور باشد و بر عکس در بازار های نزولی مانند سال 2018 می تواند مصیبت به بار آورد. بیت کوین در حال حاضر در دوران کودکی خود به سر می برد و دارای نوسان های زیادی است و همین قضیه بیت کوین را به عنوان یک طبقه از دارایی ها با ریسک زیادی مواجه کرده است. البته انتظار می رود که در آینده کم کم از این نوسان ها کاسته شود.

ریاست جنسیس (Genesis) معتقد است که درست است که نوسان های بیت کوین می تواند بر سودآوری در ماینینگ تاثیر داشته باشد اما با برنامه ریزی و تحلیل بازار می توان این ریسک ها را تا حدود زیادی کنترل کرد.

بسیاری از افراد در بازار خرسی صدمه می بینند. به عنوان مثال، بیت مین در بازار خرسی 2018 ضربه سختی خورد و 50 درصد از نیروی کار خود را تقلیل داد. پس از این وقایع، کم کم قدرت شبکه بیت کوین و قیمت آن بازیابی شد و ماینر ها دوباره وارد این فضا شدند.

در حال حاضر، استخراج بیت کوین دارای ثبات منطقی است و ماینر ها هم این قضیه را تایید کرده اند و بر سودآوری آن در سال 2019 اقرار کرده اند. انتظار می رود که این سودآوری در سال 2020 نیز ادامه داشته باشد.

ماینر های خرد هنوز هم رنج می برند

در حالی که اوضاع برای سازمان های استخراج بزرگتر بهبود یافته است اما ماینر های خرد هنوز در عذاب هستند. گزارش ها حاکی از آن هستند که در کل، سودآوری ماینینگ به نسبت اوج خود در ژوئن، 64 درصد افت کرده است و این هم احتمالا نتیجه افزایش سختی استخراج بیت کوین بوده است.

واضح است که به مرور میزان هش افزایش پیدا می کند اما در این میان، سختی استخراج بالا می رود و بسیاری از ماینر های خرد مجبور به خروج از این فضا می باشند. این ماینر ها نمی توانند با شرکت های بزرگ رقابت کنند و پیش بینی می شود که در آینده این شرکت ها حتی سهم بزرگتری از بازار را به خود اختصاص دهند.

بیت کوین 85 درصد کامل شده است 

در 18 اکتبر 2019، بیت کوین هجده میلیونم استخراج شد و تنها 3 میلیون بیت کوین دیگر برای استخراج باقی ماند. اما این برای سودآوری ماینینگ چه مفهومی می تواند داشته باشد؟

اگرچه در ظاهر بیت کوین زیادی باقی نمانده است اما این نمی تواند تاثیری بر ماینر ها داشته باشد و این هم به خاطر طراحی خاص بیت کوین توسط ساتوشی ناکاموتو و فرآیند هاوینگ (Halving) می باشد. بعد از ماین شدن هر 210000 بلاک، پاداش استخراج نصف می شود. این عرضه در حال گردش را کنترل می کند و از ایجاد تورم های عظیم جلوگیری می کند.

بیت کوین تا به حال دو بار هاوینگ را تجربه کرده است و هاوینگ بعدی آن نیز قرار است در می 2020 باشد و پاداش استخراج در آن به 6.25 بیت کوین برسد. اگرچه ایده هاوینگ از منظر عرضه و تقاضا نوعی نبوغ را نشان می دهد اما چندان برای ماینر ها خوشایند نیست و سودآوری آنها را کاهش می دهد، مگر اینکه بیت کوین به قیمت های رضایت بخشی برسد و این مسئله را جبران کند.

بسیاری از ماینر ها با توجه به تجربه سال های گذشته و کمیابی بیت کوین، انتظار افزایش قیمت را دارند. زمانی استخراج بیت کوین به کلی از رونق می افتد که بیت کوین بی ارزش شود و قیمت آن به نزدیک صفر برسد که به دلیل ماهیت غیر متمرکز بیت کوین، این قضیه تقریبا منتفی است. با افزایش تراکنش ها در شبکه بیت کوین، کارمزد های بیشتری توسط ماینر ها کسب می شود و این کم شدن پاداش استخراج را جبران می کند.